شیطان به وسیله وسواس نمی تواند به ضرر بنده خدا کاری کند، مگر آن که بنده از یاد خدا اعراض کرده باشد. (۱)
” وسواس (Obsession)” از قدیمی ترین اختلالات شناخته شده روانی است که بین مردم از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است (۲).

 وسواس را امروزه در دو عنوان کلی :

   “وسواس فکری” (ترس از وقوع اتفاقات وحشتناک مثل آتش وزی و مرگ و …)

      “وسواس عملی”(مانند شست و شوی دست، استحمام، و.…) طبقه بندی می کنند. (۳)

برای اثبات نقش نماز در تأمین آزادی و عدالت اجتماعی به روش کتابخانه ای نخست به مطالعه کتب مرتبط با نماز و تأثیرات آن، پایه ها، شرایط و عوامل تحقق آزادی و عدالت اجتماعی و موانع آن؛ به طور جداگانه پرداختیم؛ سپس میان آن دسته از تاثیرات نماز و آن دسته از شرایط، عوامل ایجاد و موانع آزادی و عدالت اجتماعی که با یکدیگر مرتبط بوده و حد مشترک داشتند، پیوند برقرار شد و بیان گردید.
در این میان استبداد مهمترین مانع آزادی بود که نماز به وسیله اذکار ناظر به توحید آن را دفع می کند. و مهمترین شرط تحقق عدالت اجتماعی وجود عدالت فردی است که نماز از طریق اذکار یادآور قیامت و....آن را ایجاد می نماید و همچنین به وسیله شرط عادل بودن امام جماعت آن را درونی و فرهنگ می کند.
همچنین نماز از طریق شرایطی که دارد ماند غصبی نبودن مکان و لباس نمازگزار، عدالت اقتصادی که یکی از موادِ عدالت اجتماعی است، را ایجاد می کند؛ و به وسیلۀ یکسان بودن همۀ شرایط و احکام و اجزاء نماز برای همه با نابرابری اجتماعی در منزلت، مبارزه می نماید.
علاوه بر کشف رابطه از راه مطالعه کتب و تفکر و روش تحلیل عقلی، تأثیر گذاری نماز از طریق آیات و روایات و همچنین شاهد تاریخی نیز تبیین شد.
در آخر پس از کشف رابطه اثر گذاری نماز در ایجاد آزادی و عدالت اجتماعی به هر سه روش نظری و نقلی(در فصل چهارچوب تئوریک) و عقلی و تاریخی(در فصل سوم از بخش چهارم)، مشخص گردید که تحقق آزادی و عدالت به معنی حقیقی و به طور کامل و فراگیر، بدون سرسپاری به درگاه ایزد منان و عبادت محض او محال است.

   انسان ها به آرامش و سلامت رواني نياز دارند، زيرا در سايه آرامش مي توانند به رشد و كمال، اهداف عالي و سجاياي اخلاقي برسند. از سويي ديگر، سلامت رواني در گرو جلوگيري از علل و عوامل شرايط تنش زا نهفته است. به يقين مي توان گفت آرامش رواني و عاطفي مهم ترين نياز روزافزون همه انسان ها در گستره جهان است. زيرا غالب افراد در دنياي امروز به ويژه در غرب از ناامني رواني، اضطراب و افسردگي رنج مي برند و اگر انسان در پي درمان واقعي خويش است بايد خودفريبي نكرده و در پي راه حل هاي بيهوده نباشد. اگر به ريشه هاي بيماري هاي رواني جامعه دقت كنيم، به يكي از علل آن يعني ضعيف بودن ارتباط انسان ها با خدا، انجام ندادن فرايض معنوي و اقامه نكردن نماز مي رسيم.
    پژوهش حاضر به بررسي نقش نماز در ارتقاي سلامت رواني خانواده پرداخته است.
    
    مطالعه درباره سلامت رواني خانواده، ابعاد آن و عوامل پيش بيني كننده و ارتقادهنده آن به علت اهميت فراوان هميشه توجه روان شناسان، فلاسفه و پزشكان را به خود جلب كرده است. در طول تاريخ عقايد درباره دين، سلامت و عوامل تنش زا، الگوهاي تأثيرگذار بر آنها و شيوه هاي پيشگيري، تشخيص و درمان بيماري ها تغيير كرده است. اكنون ديدگاه «زيستي، رواني و اجتماعي» ديدگاه نظري برجسته اي است كه فرض اساسي آن تأثير متقابل عوامل زيست شناختي، روان شناختي، معنوي و اجتماعي در تعيين سلامت و بيماري است. اين الگو، محور زمينه روبه رشد روان شناسي سلامت و دين است كه بر مراقبت از سلامت با تأكيد بر انجام فرايض ديني نظير نماز و ارتقاي آن تمركز كرده است. يكي از اهداف حوزه روان شناسي سلامت و دين، بررسي عوامل روان شناختي و اجتماعي نظير برپايي نماز، سطوح تنيدگي و صفات شخصيتي است كه بر پيشگيري و درمان بيماري اثر مي گذارد.
    طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني، سلامت، حالت تندرستي كامل جسماني، رواني و اجتماعي است و نه صرفاً فقدان ضعف يا بيماري. از ديدگاه الگوي زيستي، رواني و اجتماعي سلامت چيزي است كه فرد از طريق توجه به نيازهاي زيست شناختي، روحي، رواني و اجتماعي آن را به دست مي آورد. امروزه بر همگان روشن است كه تأمين نيازهاي رواني و عاطفي در گرو معنويت و دين نهفته است. اجراي عوامل و فرايض ديني از جمله نماز علاوه بر اين كه احساسات معنوي انسان را تحريك مي كند موجب كاهش ناملايمات و ناراحتي هاي روزمره مي شود. به طور كلي زماني سطح سلامت در يك خانواده بالاو بهينه است كه همه ابعاد سلامت يكپارچه اند و با هم كار مي كنند. بدين ترتيب محيط شخصي (كار، خانواده و اجتماع) و ابعاد معنوي، جسماني، هوشي و اجتماعي براي ايجاد تعادل، با يكديگر هماهنگ مي شوند.
    درونمايه ديني و معنوي زندگي الهام گرفته از ارزش هاي خاصي است كه به صورت فضايل ايفاي نقش مي كنند. از طريق تجسم بخشيدن به اين فضايل، شخص به هدف نزديك تر مي شود. به حقيقت و ذات اين فضايل تقرب مي يابد؛ حقيقتي كه با سلامت عاطفي و جسماني در ارتباط نزديك است. اين هدف و يا اين حقيقت، همچون نيروي وحدت بخش و سازمان دهنده بر فرد اثر مي گذارد و فرد با عشق و تجلي آن كه همانا نماز است به اين نيرو پاسخ مي دهد. بسياري از مردم نماز مي خوانند تا به راه و روش بروز و ظهور اين عشق دست پيدا كنند. نماز مي تواند ساختار و روشي براي زندگي به دست دهد.
    هر زماني كه كسي به اين ندا، يعني به اين نيروي جاذبه از سوي ذات حق، لبيك بگويد راه توحيد به سوي او باز مي شود. هر چه اين لبيك پابرجاتر باشد، اثر وحدت بيشتر است. فردي كه درصدد كسب سلامت و هدايت است و به دنبال يافتن الگويي براي ابراز عشق دروني اش (نماز) در زندگي روزمره مي باشد. به اين راه قدم مي گذارد (افروز، ۱۳۶۹). نماز در بهترين حالت يك روش زندگي و سيره فراگيري است كه اخلاق، ارزش ها و فضايل رفتاري را دربرمي گيرد. از اين طريق است كه فرد مؤمن به نماز با برون ريزي هيجاني خود و با تخليه از همه ناپاكي ها و افكار منفي گام به سوي پالايش رواني خود برمي دارد. پالايش رواني يك نتيجه مشخص دارد و آن سلامت روحي و رواني فرد است. اين جهت گيري معنوي مي تواند آثار گسترده اي در وحدت دادن به شاكله خانواده داشته باشد.
    نتايج تحقيقات فراوان نشان مي دهد كه انجام اعمال و فرايض ديني در كاهش تنش ها و تأملات روزمره و تأمين سلامت و بهداشت رواني افراد مؤثر است. در يك مطالعه تحقيقي كه به بررسي رابطه راهبردهاي مقابله اي مذهبي، اعتقاد ديني و توكل با تنيدگي در خانواده هاي كارمندان دانشگاه تهران انجام شد، نتايج نشان داد، خانواده ها براي مقابله با تنيدگي تمايل به استفاده از راهبرد مقابله اي، توكل به خدا دارند.
    همين تحقيق نشان داد در هنگام بروز موقعيت تنيدگي زاي روزمره به انجام فرايض ديني نظير تلاوت قرآن، نماز و ذكر تمايل دارند.
    در مطالعه ديگري كه از سوي پارگامنت انجام شد، نتايج نشان داد دين نقش مهمي در رويارويي با تنيدگي هاي روزمره دارد و مي تواند اثرات بحران هاي شديد زندگي را تعديل كند.
    از نظر وي افراد متدين در هنگام ارزشيابي نوع اول (آيا اين رويداد به صورت بالقوه خطرناك است ) و ارزشيابي نوع دوم (آيا من مي توانم با اين رويداد مقابله كنم ) براي مقابله با تنيدگي به خوبي از دين و فرايض ديني استفاده مي كنند. زيرا واكنش آنها به فشار رواني تحت تأثير عواملي ازجمله حمايت اجتماعي، سخت كوشي، سبك مشكل گشايي و نظير آن قرار مي گيرد كه در افراد متدين موجب كاهش تنيدگي مي شود. پس مهمترين تأثيري كه دين براي مقابله با تنيدگي دارد، نقش آن در كاهش فشار رواني و تأمين سلامت رواني خانواده ها است.
    * نقش نماز در افزايش سلامت رواني خانواده
    امروزه بسياري از روان شناسان دريافته اند كه دعا، نماز و داشتن يك ايمان محكم به دين، اضطراب، افسردگي، نگراني، تشويق و ترس را كه زمينه ساز بسياري از بيماري هاست برطرف مي كند: «الابذكر الله تطمئن القلوب».
    كلمه نماز نشان مي دهد كه رابطه اي ميان انسان و پروردگارش وجوددارد. وقوف خاشعانه و خاضعانه انسان در نماز، در برابر خداوند متعال به او نيرويي معنوي مي بخشد كه حس صفاي روحي و آرامش قلبي، امنيت رواني وسلامت رواني را در او پديد مي آورد.
    از آن جا كه انسان در نماز با همه اعضاي بدن و حواس خود متوجه خدا مي شود و از همه اشتغالات و مشكلات زندگي روي برمي گرداند. به هيچ چيز جز خدا و آيات قرآن كه در نماز به زبان مي آورد فكر نمي كند.
    همين حالت روي گرداني كامل از مشكلات زندگي و نينديشيدن به آن در ميان نماز موجب آرامش روان و سلامت رواني مي شود.

کتاب حجاب و عفاف به فلسفه حجاب و عفاف، خرده گیری های مخالفان به حجاب و عفاف، فلسفه و راز حجاب زن در نماز، چگونگی حجاب و عفاف و همچنین علل و عوامل گرایش به بد حجابی پرداخته است.
 
حجاب و عفاف به عنوان دو ارزش در جامعه بشری و به ویژه جوامع اسلامی مطرح است. حجاب امری ظاهری و در ارتباط با جسم است، اگر چه این جوشش برخاسته از اعتقادات و باورهای درونی افراد است، ولی در نشئه مادی و طبیعی ظهور دارد، عفاف نیز نوعی حجاب درونی است که انسان را از گناه باز می دارد.
 
حفظ چشم، گوش، قلب و تمامی اعضا و جوارح از هر گونه خطا و گناه، عفاف است که حاصل این عفت و حجاب درونی، پوشش ظاهری است. به تعبیری لطیف تر، حجاب میوه عفاف است و عفاف ریشه حجاب.
 
در عناوین این کتاب می خوانید: «فلسفه حجاب و عفاف»، «خرده گیری های مخالفان به حجاب و عفاف»، «فلسفه و راز حجاب زن در نماز»، «چگونگی حجاب و عفاف» و «علل و عوامل گرایش به بد حجابی».
 
در بخشی از کتاب آمده است: «متأسفانه باید اعتراف کرد که سینما و بخش مهمی از مطبوعات کشور، امروزه نه تنها حجاب و حریم را افزایش نمی دهند بلکه به نام آزادی و دفاع از حقوق زنان به شکستن حریم های عفاف و ترویج ابتذال جنسی می پردازند. بسیاری از شخصیت های مثبت و اصلی فیلم های سینمایی کشور چهره های بد حجاب و نامناسب اند و با توجه به جمعیت کثیر بینندگان فیلم های سینمایی، این فیلم ها آثار بسیار ویران گری در ترویج بد حجابی خواهد داشت.
 
رادیو و به خصوص تلویزیون نیز هر چند حاوی برنامه هایی هستند که گاه به ترویج و تقویت حجاب و حفظ حریم های شرعی می پردازند، اما فضای عمومی برنامه ها در این مسیر نبوده و بلکه می توان گفت در راستای تضعیف حجاب و عفاف عمل می کنند. به عنوان مثال در بسیاری از برنامه های رادیویی، زنان و مردان و به ویژه جوانان با خنده ها و شوخی های فراوان، این گونه روابط را میان دختران و پسران نامحرم عادی می سازند. در بسیاری از برنامه های رادیویی و تلویزیونی با آن که به راحتی امکان استفاده از افراد هم جنس وجود دارد، زنان و مردان جوان در کنار یکدیگر قرار می گیرند.
 
فیلم ها و سریال ها که خود داستانی دیگر دارد. متأسفانه حجم وسیع فیلم های خارجی و نمایش چهره های بدون حجاب و گاه پر از آرایش زنان و نمایش اندام های عریان مردان، تأثیر نامناسب خود را بر فرهنگ عمومی جامعه گذاشته است. فیلم ها و سریال های ایرانی نیز برخی خود، مروج بد حجابی اند و برخی نیز چهره نامناسبی از افراد با حجاب به نمایش می گذارند.»
 
کتاب حجاب و عفاف به قلم فاطمه عزلتی مقدم در سال1390 با شمارگان 1200 نسخه در 80 صفحه با قیمت 1200 تومان به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شده است.

منبع:

www.rasanews.ir 

با توجه به شيوه‏هاي موفق تبليغ دين از سوي خداوند و اولياي او، بهترين شيوه جذب به نماز همان شيوه ائمه دين است. در اين قسمت، قصد نداريم كه با ارائه يك شيوه واحد، همگان را به نماز و عبادت جذب كنيم؛ زيرا اين كار عملاً انجام شدني و موفقيت‏آميز نيست.

براي جذب ديگران به نماز، بايد دو مسئله را در نظر داشت: يكي، نياز ما كه به شناخت و اطلاعات ما برمي‏گردد و ديگري، مخاطب ما كه در حقيقت، تعيين كننده شيوه عمل ما در برابر اوست.

براي جذب افراد به امور معنوي از جمله نماز، توجه به اين نكته‏ها ضروري است:

الف) شناسايي هدف

ما تا هدف را مشخص نكنيم، نمي‏توانيم برنامه متناسب بان آن را اجرا كنيم. با مروري اجمالي درمي‏يابيم كه در دين، هدف از نماز تنها به جا آوردن آن نيست، بلكه هدف، اقامه ستون دين است؛ چه بسا آيات و روايت‏هايي كه نمازگزاران را شايسته سرزنش و تهديد به آتش كرده‏اند. بنابراين، تزيين فضاي ظاهر جامعه به نماز كافي نيست؛ زيرا اسلام از نمازگزاران خود، ضربه‏هاي بسيار سنگيني خورده است تا از دشمنان بيروني خود.

ب) شناسايي كامل مخاطب

ما براي موفقيت در جذب، بايد آگاهي‏هاي كافي در مورد جنس، موقعيت سني، گرايش‏هاي فرهنگي خانواده، وضعيت روحي و شرايط كنوني فرد داشته باشيم و نيز راه و شيوه ارتباط با او را دريابيم. براي مثال، شخصي كه تصور غلطي ازدين و نماز دارد و با ديده نفرت به آن نگاه مي‏كند، حديث و آيه در او چندان تأثيري ندارد، بلكه بايد به سخنان معقول وحكيمانه بزرگان دين كه موافق طبع اوست، استناد كرد. هر چند افرادي نيز هستند كه هرگز قابل هدايت نيستند. ازاين رو، نبايد خيلي درصدد جذب آنان باشيم، بلكه بايد با پي‏آمدهاي منفيِ افكار و افكار آنها مبارزه كنيم.

قرآن به پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله مي‏فرمايد:

فَذَرْهم يَخوضوا وَ يَلْعَبوا حَتّي يُلاقوا يَوْمَهُمْ الّذي يوُعدون (زخرف:83)

پس رها كن آنان را تا اينكه (در گناه و ماديات) فرو روند و به بازي دنيا مشغول شوند تا اينكه ملاقات كنند روزي كه وعده داده شده‏اند.

ج) شناسايي شيوه‏هاي هدايت

پيامبر اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آله براي مبارزه با كفار بهترين شيوه را برگزيده بود:

«قولوا لا اله الا الله تفلحوا؛ بگوييد جز خدا، خدايي نيست تا رستگار شويد». ايشان نخست با بت‏پرستي مبارزه كرد، سپس به مجادله و گفت‏وگو و موعظه حسنه و نيكو پرداخت و مؤمنان را از توهين به خدايان آنها و حتي از حضور در جمع آنها بازداشت تا مبادا مشكلاتي پيش آيد.

آموزه‏هاي عبادي واخلاقي اسلام در عين عبادي بودن، سياسي و روان‏شناسانه و... است كه به كارگيري دقيق آنها، نتيجه مطلوب خواهد داد. در حالي كه ما چندان به اين مسائل و روان‏شناسي اسلامي توجهي نمي‏كنيم، ولي جوامع استكباري براي ساده‏ترين امور خود از روان‏شناسان و مسائل روان‏شناسي استفاده مي‏كنند.

در عرفان اسلامي، قلوب انسان‏ها به دو دسته شوقي و خوفي تقسيم مي‏شود كه از لحاظ روش جذب، نقطه مقابل هم هستند؛ يعني گروهي را بايد با تشويق و تبشير و گروه ديگر را با وعيد وانذار متوجه حقايق كرد. (مشهور است كه حضرت عيسي عليه‏السلام، شوقي و حضرت يحيي عليه‏السلام، خوفي بود و معمولاً از خوف گريه مي‏كرد).

خانواده‏ها يا مذهبي يا غيرمذهبي (بي‏اعتقاد) هستند؛ خانواده‏هاي معتقد هم يا همه افراد آن اهل نمازند(كه بايد كيفيت نماز آنها را تقويت كرد و به سوي نماز واقعي كشاند) يا بعضي اهل نمازند و يا هرگز نماز نمي‏خوانند كه از روي عمد و عناد نيست.

افراد جامعه هم همين‏گونه‏اند و هر گروه را با يك روش خاص بايد به نماز فراخواند؛ يعني گروهي را بايد با استفاده از آيات و روايات و گروه ديگر را با استناد به سخن بزرگان و دانشمندان ديني، به نماز دعوت كرد.

معجزات انبياي الهي هم بر اساس مسائل روز بوده است. حتي كشتن گاو در بني اسرائيل بر اساس حكمت و اقتضاي آن روز بوده است.

آيات قرآن نيز به دو گونه است. قرآن در جايي مي‏فرمايد: «واي برنمازگزاران...» (ماعون:4) و در جايي ديگرمي فرمايد: «آيا شما را به تجارتي دلالت كنم كه شما را از عذاب نجات دهد؟». (صف:10)

بنابراين، شيوه جذب، متناسب با فرد و شرايط او متفاوت خواهد بود، ولي مهم‏ترين ويژگي شيوه‏هاي تبليغ دين، رفتار صحيح و محترمانه و پرهيز از راه‏هاي طرد كننده و ناصحيح است.

منبع:

www.salat.irib.ir

نماز و آثار آن در جوانی هنگامی که برای نماز برمی‌خیزید صورت و دست‌های خود را تا آرنج‌ها می‌شویید و بخشی از سر و پاهای خود را مسح می‌کشید. از انسان پیوسته نور و امواج و انرژی ساطع می‌شود، امواجی که دستگاه، پس از وضو گرفتن نشان می‌دهد بیانگر آرامش یافتن است. یعنی وضو گرفتن که شستن صورت و دست‌ها و مسح فرق سر و پاها است به انسان آرامش می‌دهد.در بدن همه‌ی افراد هفت نقطه وجود دارد که مولد انرژی است و شما با وضو گرفتن با واسطه‌های بی‌نظیر و پاک مانند آب این نقاط را فعال می‌نمایید و بعد در پیشگاه خداوند با تمرکز، آیات الهی را می‌خوانید.